Co-creatie, internetcommunities en crowdfunding:
medicijn tegen bestuurlijke drukte in de eerstelijn
maandag 8 september 2014
Waar weinig deelnemers zijn, is tijd en inzet schaars. Dit vraagt om afstemming en besluitvorming: waar gaan we onze schaarse tijd in investeren? Waar veel deelnemers zijn, vormen de beschikbaarheid van tijd en middelen geen belemmering. Immers, een groot aantal mensen zorgt ervoor dat er bij elkaar genomen veel wordt ontwikkeld. Mocht een oplossing niet werken of een idee niet aanslaan, dan is dat geen probleem. Er zijn immers voldoende andere oplossingen en ideeën voorradig.*
De klassieke organisatie
Vreemd toch eigenlijk, dat professionals die zich verenigen in groepen ondanks dit feit meestal kiezen voor een vergaande vorm van arbeidsverdeling:
- Leden van een groep wijzen een select aantal mensen aan (meestal zo’n 3 tot 5) om namens de
groep af te stemmen en beslissingen te nemen.
- In ruil hiervoor leveren de individuele groepsleden een deel van hun eigen zeggenschap in.
- De door de groep gekozen bestuurders leggen achteraf verantwoording af over hun daden.
Deze manier van organiseren leidt ertoe dat een grote groep 'passieven’ hun toekomst afhankelijk maken van de beperkt beschikbare tijd en inzet van een klein gezelschap van 'actieve’ bestuurders. Dit wordt vaak nog versterkt door een toenemend aantal organisatieverbanden in een regio: het zijn veelal dezelfde mensen die bestuursfuncties aanvaarden.
Naarmate het belang van georganiseerde verbanden toeneemt en er meer op het spel staat neemt de druk op het selecte gezelschap (meestal vrijwillige!) bestuurders toe, terwijl de onrust en ontevredenheid bij de achterban in rap tempo toeneemt. Niet zelden gaat het dan mis: dan ontstaat de veelbeschreven 'kloof’ tussen bestuurders en achterban. Het tegendeel is ook mogelijk: bestuur en achterban houden elkaar vast in een wurgende houdgreep waardoor er van de aanvankelijke ambitie weinig overblijft.
Een andere insteek
Kan het ook anders? Een interessante vraag, die zich leende voor een 'benen op tafel sessie’ met drie ondernemende apothekers. Aanleiding: hoewel ze erkennen dat de noodzaak om zich als openbaar apothekers regionaal te organiseren alleen maar toeneemt, is hun districtsorganisatie op sterven na dood.
We startten met een analyse van de huidige situatie. Conclusie: de inhoudelijke uitgangspunten zijn niet verkeerd, maar moeten minder abstract/hoogdravend en meer praktisch/lean uitgewerkt worden. De klassieke organisatievorm waarin onderscheid wordt gemaakt tussen actieve bestuurders en passieve leden belemmert optimaal gebruik maken van aanwezig kapitaal waardoor kansen onbenut blijven en risicomijdend gedrag in stand gehouden wordt.
Inspiratie voor mogelijke oplossingen vonden we onder andere in principes van co-creatie, de wijze waarop internetcommunities functioneren en modellen voor crowdfunding. Vervolgens definieerden we de inhoudelijke focus, de uitgangspunten en de werkwijze.
Focus zijn praktische onderwerpen die regionaal spelen, zoals:
- aansluiting op LSP;
- aansluiting op KIS;
- bijdrage ontwikkeling zorgpaden;
- vermindering fouten medicatieoverdracht;
- afstemming over inkoopvoorwaarden met zorgverzekeraar.
Uitgangspunten:
- geen dwingend karakter (gelegenheidcoalities, ruimte voor tegengeluid, acceptatie van groep volgers /
niet volgers);
- geen persoonlijk gewin;
- niet bedreigend;
- lokaal doen wat lokaal kan;
- inzet wordt beloond;
- efficiënt (geen vergadercultuur, geen overhead / we doen het zelf / we doen het samen).
Vorm en werkwijze:
1. informatie, vragen, behoeften, ideeën en reacties worden met elkaar gedeeld op online
gebruikersplatform (vgl. internetcommunities);
2. filtering vindt plaats door opbouwen van een reputatiepunten (vgl. credits die deelnemers elkaar
toewijzen of afnemen in internetcommunities);
3. vertaling van ideeën in concreet investeringsvoorstel (vgl. crowdfunding);
4. deelnemers tekenen in op investeringsvoorstel (vgl. crowdfunding);
5. go / no go op basis van: voldoende animo, voldoende middelen?
6. er is direct duidelijk wie deze ontwikkeling ondersteunt (vgl. crowdfunding: de 'backers’)
Food for thought! En ongetwijfeld ook nuttig voor anderen. Om onze ideeën een stap verder te brengen gaan we nu op zoek naar geschikte technische hulpmiddelen. Dat gaat natuurlijk sneller met hulp van de crowd! ;-) Ben jij bekend met ICT-middelen (anders dan bekende sociale netwerken als LinkedIn en Facebook) die deze unieke (?) combinatie van internetcommunity en crowdfunding mogelijk kan maken? Suggesties zijn welkom.
* Zie ook het boek: Nieuwerwets organiseren, Hans de Bruijn c.s., Koninklijke Van Gorcum, 2014.